„Zarządzanie łańcuchem dostaw” (eng. supply chain management) do powszechnego użytku weszło dopiero w 1980 roku. Można więc powiedzieć, że dziedzina ta jest wciąż bardzo młoda w porównaniu do np. logistyki, produkcji, czy dystrybucji – elementów pełniących ważną rolę w zarządzaniu łańcuchem dostaw.
Pierwszym, choć niechlubnym, przykładem produktu, przy którym zastosowano globalny łańcuch dostaw, był najprawdopodobniej rum. Zaczynając od niewolników, których transportowano z Afryki na Karaiby, aby pracowali przy uprawach trzciny cukrowej, którą z kolei sprowadzono z Indii, kończąc na zakładach destylacji zlokalizowanych w Stanach Zjednoczonych. Następny krok milowy nastąpił pod koniec lat dwudziestych XX wieku. Wraz ze wdrożeniem produkcji masowej i legendarnej już linii produkcyjnej Forda. To zapoczątkowało nieodwracalne zmiany w sposobie, w jaki tworzymy i dostarczamy produkty.
Lata 80 ostatniego wieku to początki komputerów osobistych, które miały ogromny wpływ na optymalizację, planowanie, zarządzanie surowcami, a także prognozowanie logistyki. Dzięki komputerom wreszcie możliwe stało się wizualizowanie pełnego łańcucha dostaw. To zapoczątkowało powstanie systemów ERP, a co za tym idzie także naszych rozwiązań, takich jak Emigo, czy przede wszystkim Biqsens.
Powyższy wstęp przybliżył nam nieco historię tej niezwykle interesującej dziedziny, która jest kluczowa dla każdej większej firmy wytwarzającej fizyczne produkty. To pomoże nam lepiej zrozumieć stan aktualny i najważniejsze kierunki rozwoju łańcuchów dystrybucji.
Globalny lockdown i nowe wyzwania drastycznie przyspieszyły wdrażanie nowych technologii. Przyjrzyjmy się zatem najważniejszym trendom, które bardzo szybko stają się rzeczywistością.
Pełna digitalizacja łańcucha dostaw
„Digitalizacja” przewija się jak mantra na każdym kroku. Jest jednak ku temu słuszny powód. To jeden z najważniejszych trendów ostatnich lat, który drastycznie przyspiesza. Tak jak opisuje to PwC, pełna digitalizacja łańcucha dostaw jest zwinnym, efektywnym ekosystemem, który burzy silosy, tworzy transparentność i zwiększa responsywność.
Elektroniczny obieg dokumentów (paperless) stanowi tylko początek. To połączenie wszystkich elementów łańcucha, zarządzanie nimi w środowisku cyfrowym i natychmiastowy wgląd w pełne spektrum informacji na każdym etapie procesu. W konsekwencji uzyskujemy dostęp do dynamicznych modeli sieci łańcucha dostaw i możliwość tworzenia scenariuszy, które przygotują nas na nadchodzące zmiany rynkowe.
Na całym świecie, bardzo niewiele firm może pochwalić się prawdziwie pełną digitalizacją tego procesu, będziemy jednak obserwować ogromne zmiany w tym zakresie. Gdybyśmy mieli wybrać tylko jeden trend, to ten niewątpliwie jest najbardziej istotny. Bez digitalizacji wiele kwestii poruszonych poniżej nie będzie w ogóle możliwe.
Upowszechnienie rozwiązań w chmurze
Według analiz przeprowadzonych przez McKinsey, wydatki firm na rozwiązania w chmurze będą rosnąć sześciokrotnie szybciej, niż pozostałe wydatki związane z IT. Mimo że wciąż wiele firm korzysta z oprogramowania zainstalowanego na własnych serwerach, to jednak usługi SaaS utrzymywane w chmurze rozwijają się najszybciej i zdobywają większość rynku. Wśród powodów wymieniane są elastyczność i skalowalność usług, zwiększone bezpieczeństwo i dostęp do najnowocześniejszych funkcji.
Przy pracy z łańcuchami dostaw, mamy często do czynienia z obsługą gigantycznych baz danych. Setki tysięcy produktów, punktów dystrybucji, dostaw, zamówień. Systemy osadzone w chmurze, takie jak Emigo czy Biqsens, radzą sobie z takimi wyzwaniami dużo lepiej, niż te tradycyjne, dzięki łatwej dostępności dynamicznej mocy obliczeniowej.
Zwinne (agile) łańcuchy dostaw
Aby efektywnie konkurować na rynku, zarządzanie łańcuchem dostaw musi być elastyczne i zwinne. Z możliwością dostosowania się do zmian w krótkim czasie, często bez uprzedzenia. To dość radykalna zmiana w porównaniu do tradycyjnego modelu łańcucha dostaw opierającego się na niezawodności, spójności i niskich kosztach.
W praktyce ten trend możemy zaobserwować w postaci tworzenia lokalnych zakładów produkcyjnych blisko obszarów dystrybucji. W ten sposób skraca się czas dostaw i obniża koszty transportu. Firmy mogą szybciej reagować na zmiany w popycie. Trend nasilił się po serii ostatnich wydarzeń, nie tylko związanych z ograniczeniami spowodowanymi zamykaniem granic i portów z powodu Covid-19, ale też np. po zablokowaniu Kanału Sueskiego. W pierwszej chwili mogłoby się wydawać, że to ostatnie wydarzenie nie wpływa bezpośrednio na rynek dóbr w Polsce. Globalizacja produkcji sprawia jednak, że niemal każdy produkt składa się z elementów wytwarzanych w minimum trzech różnych krajach. Firmy szukają sposobów, aby zabezpieczyć się przed tego typu utrudnieniami w przyszłości. Soren Skou, CEO firmy Maersk wspomina nawet o przejściu z Just in Time na system Just in Case. Dostosowanie zapasów magazynowych do potencjalnych scenariuszy wydarzeń może mieć pozytywny wpływ na elastyczność łańcucha dostaw.
„We are moving towards a just-in-case supply chain, not just-in-time,”
Soren Skou, CEO of Maersk
Internet of Things
Internet of Things (IoT) dojrzewa i wchodzi w dorosłość. Liczba biznesów używających IoT wzrosła od 13% w roku 2014 do 25% w 2019. IDC przewiduje coroczny wzrost o około 13,6% do 2022 włącznie. Koszty związane ze wdrożeniem Internetu Rzeczy w kontekście łańcucha dostaw stopniowo spadają.
Główne korzyści to bieżący monitoring stanów magazynowych, zautomatyzowane ponawianie zamówień i śledzenie dostaw w czasie rzeczywistym. IoT istotnie zwiększa transparentność łańcuchów dostaw, co pozwala na łatwiejsze zarządzanie i ciągłe kontrolowanie sytuacji. Rozwój tych technologii postępuje również w polu systemów wsparcia sprzedaży. Dobrym przykładem jest współpracująca z Emigo inteligentna półka (Perfect Data), która między innymi pomaga badać zgodność ekspozycji z planogramem, czy zatowarowanie.
Analityka Big Data w łańcuchu dostaw
Na samym końcu wspominam o Big Data, ponieważ digitalizacja, przeniesienie rozwiązań do chmury, Internet of Things to wszystko trendy, które w sposób kluczowy przyczyniły się do tego, że Big Data jest teraz tak istotne. To te elementy opisane powyżej sprawiły, że mamy dostęp do precyzyjnych, spójnych i pełnych informacji, które po zebraniu w jednym miejscu pozwalają nam wyciągać właściwe wnioski, prognozować i podejmować działania na przyszłość.
Prawidłowe stosowanie Big Data pomaga przewidzieć tendencje zakupowe i tak dostosować łańcuch dostaw, aby zawczasu zrealizować zamówienia i odpowiednio zatowarować punkty sprzedaży. Pomoże w tym Biqsens i sugestie w łańcuchu dostaw, który na podstawie przeanalizowanych danych dotyczących zapasów, wygeneruje sugestię zamówienia, którą wprost z widoku analityki można przesłać bezpośrednio do dystrybutora.
Podsumowanie
Jeszcze kilka lat temu frazy takie jak Big Data, Internet of Things, AI w biznesie, Cloud Computing, czy pełna digitalizacja brzmiały jak coś interesującego. Jednak w wielu przypadkach dość odległego od realiów biznesowych. Teraz także na polskim rynku z łatwością możemy wymienić wiele podmiotów, które z sukcesem korzystają ze wszystkich tych rozwiązań i nie wyobrażają sobie powrotu do tradycyjnych metod.
Korzyści związane ze wdrożeniem tych technologii zwyciężyły opór przed zmianą i pomogły firmom przetrwać trudny okres ostatnich 12 miesięcy. Teraz za przykładem pionierów podążają kolejni. Firmy, które nie wsiądą do tego pociągu, bez wątpienia stracą przewagę konkurencyjną.
